4857 SAYILI İŞ KANUNU ve SAİR MEVZUAT
İLGİLİ MADDE METİNLERİ ÇERÇEVESİNDE İŞ SÖZLEŞMESİNİN
TANIMI VE UNSURLARI
4857 sayılı İş Kanunu’nun 8. Maddesi iş sözleşmesinin tanımını yaparak sözleşme unsurlarını açıkça ortaya koymuştur. Buna göre;
“İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir.” (4857 sayılı İş Kanunu md.8 f.1)
Taraflar arasında kurulan sözleşmenin iş sözleşmesi olarak değerlendirilebilmesi için kanunun aradığı unsurlar ; iş görme, ücret ve bağımlılıktır.
“İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.” (4857 sayılı İş Kanunu md.8 f.1)
İş hukukunda şekil serbestisi ilkesi geçerlidir.
“Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur.” (4857 sayılı İş Kanunu md.8 f.2)
İş sözleşmesi için benimsenen şekil serbestisi ilkesinin istisnaları;
- Belirli süresi 1 yıl veya daha uzun, sürekli iş sözleşmelerinin (4857 sayılı İş Kanunu md.9 f.1) yanısıra,
- Deniz İş Kanunu uyarınca gemi adamları (Deniz İş Kanunu md.5),
- Basın İş Kanunu uyarınca gazeteciler (Basın İş Kanunu md.4) ve
- 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu uyarınca müdür, diğer yöneticiler ve öğretmenlerle (ÖÖKK md.32 f.1) yapılacak iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılmasını öngören kanun maddelerinde ifade edilmiştir. Ayrıca;
- İşçi için, iş sözleşmesinin sonra ermesinden sonraki süreçte eski işvereni ile rekabet etmeme borcu doğuran rekabet yasağı sözleşmesinin geçerliliği diğer şartların yanısıra yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır. (BK md.350)
